EĞİTİM ÜNİTESİ ( 14 )

 Konu: Hijyeni Sağlamada Çöp Toplama ve Artıkların Kaldırılması 

Mesajlar: 

1.      Çöp ve atıklar zararlı mikroorganizmalar, haşere ve kemirgenler için çok uygun ortamlardır.

2.      Çöp besin araç-gereç, çalışma yüzeyleri ve insanlar için önemli bir bulaşma kaynağıdır.

3.      Çöpler çöp bidonu, çöp öğütücüsü, kompaktör, çöp bacası ve çöp toplama odası aracılığı ile mutfaktan uzaklaştırılabilir.

4.      Çöp bidonlarının yıkanması gereklidir.   

 Çöpün Tanımı ve Çöp Atımının Önemi Gündelik tüketimden artan atıklara çöp denir. TBS de çöpler genellikle besin artıklarından oluşur ve besimlerin servis edildiği kurumlar için tehlike oluşturur. Çöp en fazla sebze hazırlama, bulaşık yıkama ve pişirme işlemleri sırasında çıkar. Katı atıkların uygun şekilde yok edilmesi ve çevre kirliliğinin önlenmesi, mikroorganizma, kemirici ve haşarat üremesinin engellenebilmesi için zorunludur. 

Uygun Olmayan Saklanan Çöpler Bulaşma Kaynağıdır Çöp ve atıklar zararlı mikroorganizmalar,haşere ve kemirgenler için çok uygun ortamlardır. Bu nedenle çöpler besin, araç-gereç ,çalışma yüzeyleri ile insanlar için önemli bir buluşma kaynağıdır. Haşere ve kemirgenlerin çöp ve atıklar üzerinde gezinmesi sonucunda, patojenler besinle ilgili alanlara taşınarak sağlık açısından tehlikeler oluştururlar. Çöplerde haşere ve kemirici üremesinin önlenebilmesi için temel çözüm çöpün uygun bir şekilde yok edilmesidir.   

 Çöplerin Mutfaktan Uzaklaştırma Yolları ve Araç Alırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Çöpler çöp bidonu, çöp öğütücüsü, kompaktör, çöp bacası ve çöp toplama aracılığı ile mutfaktan uzaklaştırılabilir. Bunların içinde en yaygın kullanılanı çöp bidonudur. Çöp öğütücüleri metal ve kumaş dışındaki her şeyi parçalayan elektrikli araçlardır. Öğütücüler bol su ile çalışır, bu nedenle kullanımında dikkatli olunmalıdır. Susuz çalıştırılırsa bozulur. Ayrıca tesisat uygun değilse giderler tıkanabilir. Öğütücü monte edilmeden önce bu durumun etüd edilmesi gereklidir. Mutfakta çöplerin en çok oluştuğu sebze hazırlama ve bulaşık yıkama alanlarında çöp öğütücülerinin kullanılması kolaylık sağlar. Kompaktörler teneke, karton vb. çok yer kaplayan kuru artıkları presleyerek önceki hacimlerinin 1/5 ine kadar küçülten araçlardır. Kompaktörler büyük miktarlardaki çöpün sıkıştırılmasında kullanılır ve merkezi bir atık alanı olan kurumlarda kullanılırlar. Mutfaklar üst katlardaysa çöpler çöp bacalarıyla uzaklaştırılabilir. Bacalarla çöplerin uzaklaştırılması çok kolay olmasına rağmen, bacaların temizlenmesi, oluşan kötü kokuların yok edilmesi ve kemirgen kontrolü oldukça zordur. Bu nedenle bacaların mutfağa açılan kapağının çok iyi kapanması, rutin olarak hortumla yıkanması ve ilaçlama yapılması gereklidir. Mutfak üst katta olmasına rağmen çöp bacası yapılmamışsa çöp taşınan asansör yemek taşınan asansörden ayrı olamalıdır. Kuruluşa ait genel çöplerin biriktirildiği çöp toplama odası yeterli büyüklükte ve kolay temizlenebilir olmalı yiyecek içecek ile uğraşılan alanlardan uzak örneğin mutfak çıkışına yakın bir yerde olmalıdır. Çöp boşaltma işleminden sonra yıkanıp ilaçlanmalıdır. Çöp odalarına soğuk hava tertibatının yerleştirilmesi çöplerin kokmasını önler ve haşere kontrolünün sağlanmasına yardımcı olur. Soğutulmuş bir oda mevcutsa ısı yaklaşık 10 C° olmalıdır. Çöple ilgili araçları satın almadan önce atık tipi makinaların kapasitesi, tamiri, servis bakımı, yedek parça durumu, kazalara karşı koruyucu önlemlerinin olup olmaması, amaca uygunluğu ses kontrolü ve bakımı için gerekli masraflar göz önünealınmalıdır. 

Çöp Topl
ama ve Çöp Atımında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar 

·          Çöpler gelişigüzel yerlerde değil bu iş özel yapılmış çöp bidonlarında biriktirilmelidir.

·          Çöpler mümkün olduğu kadar besinlerin hazırlandığı alanlardan uzakta tutulmalı kokunun oluşmaması ve haşerelerin gelmemesi için sık aralıklarla atılmalıdır.

·          Çöp toplama alanı ister dışarıda isterse içerde olsun biriken çöp miktarına bağlı olarak yeterli büyüklükte olmalıdır. Eğer çok fazla çöp birikiyorsa ya da bu çöplerin uzun süre tutulacağı tahmin ediliyorsa içerdeli çöp toplama alanının soğutulması yerinde olur

·          Çöp ve atıkların toplandığı bidonlar, dışarıda bulunan çöp arabaları ve kompaktör sistem dahil kolay temizlenebilir olmalı ve emici olmayan düz bir zemin üzerinde tutulmalıdır.

·          Dışardan ve içerden kirlenmiş olan çöp bidonları haşere ve kemirici sorununun önlenmesi için içten ve dıştan iyice temizlenmelidir.

·          Çöpler tekerlekli çöp arabaları ile taşınmalıdır, ancak bu arabalar kesinlikle yiyecek maddelerinin taşınmasında kullanılmamalıdır.

·          Çöpleri biriktirildiği alanlar yeterli kapasitede olmalıdır. Kullanılmayan çöp bidonları dışarıda muhafaza edilmeli, yerden daha yüksekte olan raflarda bekletilmelidir.

·          Dışarıdaki çöp depolama alanı temiz olmalı ve bakımı iyi yapılmalıdır. Etrafı sağlam kolay temizlenebilir materyalden yapışmış olmalıdır. Tabanı olmalı suyun akması için eğimli olmalıdır

. Çöp Kutlarının Temizliğinde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

 ·          Çöp kutuları her doğruluştan sonra mutlaka bulunduğu yerden uzaklaştırılmalı ve boşaltılmalıdır.

·          Boşaltılan çöp kutularının içi ve dışı uzun saplı fırça ve sıcak deterjanlı su ( tercihan dezenfektanlı) ile bu iş için ayrılmış özel bir alanda yıkanmalıdır.

·          Çöp bidonlarının yıkandığı alanda sıcak ve soğuk su bulunmalı ve suyun direjanı iyi olmalıdır.·          Yıkanan çöp bidonları ters çevirerek kurumaya bırakılmalıdır.

·          Kurutulduktan sonra içine naylon çöp torbası geçirilmelidir.